سلمه تره(سلمک)

Chenopodium album
Common lambsquarter

گیاهی است از خانواده اسفناجیان(chenopodiaceae) و یکساله با ساقه های ایستا و انشعابات فراوان که غالباً دارای خطوط صورتی یا بنفش هستند. ارتفاع آن بر حسب آب و هوا و نوع خاک تغییر میکند.
برگهای سلمک کشیده، تخم مرغی شکل و دندانه دار است. برگهای قسمت فوقانی گیاه باریکتر و دارای حاشیه صاف است. کرکهای سفیدرنگی برگ و ساقه های این گیاه را پوشانده است.
گل آذین آن از نوع سنبله و سبز رنگ است. میوه نیز سبز رنگ ودارای بذرهای ریزی است.

این گیاه در اکثر مزارع به خصوص مزارع صیفی و غلات زیاد دیده میشود.

تکثیر ان از طریق بذر صورت میگیرد. گیاهان این جنس تولید مقادیر زیادی گلوکوزیدسیانوژنیک کرده باعث مسمومیت دام میشوند.

روشهای کنترل:

برای مبارزه با سلمک در مزارع چغندر و پنبه میتوان از علف کش ترفلان به نسبت 1.2تا2.4لیتر در هکتار قبل از رویش گیاه مخلوط با خاک استفاده کرد. در مزارع غلات با استفاده از تو-فور-دی((2-4-Dبه نسبت 3لیتر درهکتاربعد از رویش اقدام کرد.همچنین در باغات میتوان از پاراکوات(گراماکسون) استفاده کرد.

سس

Cuscuta sp

Field dodder

گیاهی است یکساله،از خانواده convolvulaceaeکه با بذر تکثیر می یابد. فاقد کلروفیل بوده،که خود قادر به تامین مواد غذایی مورد نیاز نبوده و به صورت انگل از مواد غذایی سایر گیاهان استفاده میکند.به عبارت دیگر:این گیاه عالی ریشه ندارد و کاملاً به گیاهان میزبان خود وابسته است.

ساقه های آن بدون برگ و به صورت رشته های نازک و نخ مانند به رنگ زرد متمایل به نارنجی است که به دور ساقه و برگ گیاه میزبان می پیچد و با ایجاد مکینه هایی به ان متصل می شود.از محل اتصال سس به گیاه میزبان،رشته های زیادی خارج شده و در جهات مختلفی حرکت میکند و سایر اندامهای میزبان یا بوته های مجاور را آلوده می سازد.این گسترش با پیشروی آلودگی ادامه می یابد و پس از مدتی توده های انبوه سس به صورت لکه های زردرنگ و به اندازه های مختلف در مزارع ظاهر میشود.یک بوته سس با پیشروی خود میتواند لکه ای به قطر 3متردریک مزرعه یونجه به وجود آورد ،در آلودگی شدید80تا100درصد مزرعه را میپوشاند. که در این موقع با جذب مواد غذایی و جلوگیری از رسیدن نور به یونجه شدیداً رشدو نمو گیاه میزبان را مختل و ان را نابود میکند.
رشته های سس گلهای کوچک سفیدرنگی تولید میکنند، بذرهای ریز و گرد این گیاه سطح صاف دارند و رنگشان خاکستری مایل به قهوهای است.بذر سس پس از قرار گرفتن در شرایط مساعد جوانه زده،رشته نخ مانندی به طول10سانتی متر از ان خارج میشود وبه دنبال میزبان میگردد.اگر میزبانی پیدا نشود پس از مدت کوتاهی(تقریبا10تا15روز)ذخیره غذایی دانه تمام شده گیاه از بین خواهد رفت.بذر سس پوسته خارجی سفت و بسیار محکمی دارد که ان را از عوامل نامساعد محیطی حفظ میکند و به بذر امکان میدهدکه10تا20سال در زمین زنده بماند.هر سال تعدادی از بذرها که پوسته خارجی انها نرم و قابل نفوذ شده باشد در مزارع میرویند.بدین ترتیب،رویش بذر در یک زمین الوده سالها ادامه خواعد داشت.هر قدر خاک نرمتر و مواد الی و رطوبت ان بیشتر باشد،میزان بیشتری از بذرهای سس جوانه میزنند و میرویند.رشته،پس از خارج شدن از بذر و امدن به سطح زمین و یافتن میزبان ارتباطش با زمین قطع میشود.

روشهای کنترل:

بهترین راه مبارزه با سس ان است که از آلودگی مزارع و باغها جلوگیری شودو در صورت آلودگی از راههای مختلف با ان مبارزه کرد.برای جلوگیری از آلودگی رعایت نکات زیر ضروری است.

1. از بذرهای عاری از بذر سس استفاده شود برای این کار باید در بوجاری بذر محصولات دقت شود.

2. اگر قرار باشد کود دامی به زمین اضافه شود باید دقت کرد که حتما از کود پوسیده استفاده شود.

3. علفهای هرز زمینهای زیر آیش و اطراف مزارع را که کانونهای تکثیر و انتقال هستند باید به موقع و قبل از اینکه سس به بذر بنشیند، به وسیله شخم سطحی نابود کرد.

4. از پخش شدن رشته های سس به وسیله ادوات کشاورزی باید جلوگیری شود واجازه داده نشود که این رشته ها به قسمتهای سالم مزارع راه یابند.

مبارزه با سس به صورت مکانیکی و شیمیایی انجام میشود.مبارزه مکانیکی شامل چیدن و از بین بردن مناطق آلوده، خارج کردن لکه های سس از مزرعه،و چرای دام در مزرعه است که این راه مخصوصاً در مزارع یونجه انجام میگیرد.چرای دام بدین ترتیب است که در اواخر زمستان و یکی دو مرتبه در بهار و پس از برداشت محصول، مزرعه توسط گوسفند چرانیده میشود.سوزاندن لکه های انگل با شعله افکن، پوشاندن لکه های آلوده با کاه یا کلش به طور متراکم و به ضخامت10تا15سانتی متر،وغرقاب کردن مزارع آلوده به منظور خفه کردن رشته های سس نیز از جمله راههایی هستند که در مبارزه مکانیکی با این انگل استفاده می شوند.

کنترل شیمیایی سس در مزارع یونجه:

1)کلرتال دیمتیل (داکتال) (wp75%) 12- 8 کیلوگرم در هکتار؛ بعد از کاشت قبل از سبز شدن یا اوایل بهار قبل از بیدار شدن یونجه

2)پاراکوات (گراماکسون) (sl20%) 5- 3 لیتر برای ازبین بردن هسته آلودگی
3)گلیفوزیت (رانداپ) (sl 41%) 730- 366 سی سی قبل از گلدهی سس

دم روباهی باریک

Alopecurus myosuroides

Foxtail grass(Slender foxtail)

از علفهای هرز یکساله با ساقه های باریک است.از خانواده poaceae که توسط بذر تکثیر می یابد .با ساقه هایی که درازای ان تا60سانتی متر میرسد و به صورت توده های نزدیک به هم دیده میشوند.در انتهای هرساقه، سنبله باریک و طویل ریشکدار به طول 3-10سانتیمتر قرار دارد.گل اذین از نوع Spike و متراکم ،شبیه به دم روباه است. برگها دارای لیگول غشایی و محل اتصالشان به ساقه متورم است.
گلومهای آن نوک تیز و مایل به سفید است که سه رگبرگ سبزرنگ،ان را از گلوم سایر گندمیان متمایز میکند،پوشینه های دم روباهی باریک،به درازای گلوم آن است و ریشکهای ان نیز خمیده هستند.در محل غلاف،زبانک بزرگ غشایی دیده میشود.

از گونه های دیگر دم روباهیA.agrestis,A.pratensisرا میتوان نام برد.

دم روباهی از علفهای هرز مزارع گندم،جو،بادام زمینی،ذرت،باغهای سبزی و صیفی و نیز زمینهای ایش است.

روشهای کنترل:

در مزارع غلات از علفکش فلم پروپ-ام-ایزوپروپیل(EC20%) (سافیکس بی دیلیو) به میزان3لیتر در هکتار در مرحله2-4برگی علف هرز استفاده میشود

خارشتر

Alhagi psuedalhagi

Camelthorn

خارشتر گیاهی است علفی و چند ساله از خانوادهLeguminosae،تکثیر ان توسط بذر و ریزوم صورت میگیرد.دارای شاخه هایی انبوه و در هم، ساقه سبز رنگ است. این گیاه برگهای ساده ای دارد که2تا4میلیمتر عرض و2تا10 میلیمتر طول دارند. برگها به شکل بیضی کشیده هستند که در پایه خارها قرار گرفته اند.گلها به طور منفرد یا دوتایی در طرفین شاخه ها قرار دارند. کاسه گل تقریبا 2 میلیمتر طول دارد و بدون کرک است.دندانه های کاسه نوک تیزوتخمدان نیز بدون کرک است. میوه این گیاه باریک و بدون کرک بوده سطح رویی ان صاف و سطح زیرش بند بند است.رنگ گلها صورتی یا صورتی مایل به بنفش است. دمگل 1 تا 3 میلیمتر است.
این علف هرز به شوری مقاوم بوده و بیشتر در نواحی خشک وبیابانی وجود دارد گوسفندان و شتر از آن تغذیه میکنند.از گونه های دیگر ان میتوان A.persarum را نام برد.

خارشتر از علفهای هرز مزارع پنبه،نیشکر،چغندرقند،گندم، جو،سبزی و صیفی است.

روشهای کنترل:

خارشتر را میتوان با سم پاشی با علفکش تو-فور-دی پس از سبز شدن در مزارع غلات به نسبت 5 لیتر در هکتار کنترل کرد. مصرف علفکشها قبل از سبز شدن تاثیر چندانی در کنترل این گیاه ندارد.

جگن (Carex nigra)

چند ساله که بدلیل سیاه رنگ بودن گل آذین آن به نیگرا مشهور است. مقطع ساقه در این گیاه مثلثی شکل است و در مزارع برنج و زراعت های آبی ایجاد مزاحمت می نماید. از خانواده Cyperaceae بوده و روش کنترل آن نیز شبیه به گیاهان هرز چندساله می باشد.