راستبالان در برگیرنده گروههای مختلفی از حشرات مانند آبدزدکها، جیرجیرکها و ملخها میباشند.
حشرات این راسته ممکن است بالدار یا بدون بال باشند. در فرم بالدار، عموماً بالهای جلویی باریک و کشیده هستند و بالهای عقب نسبتاً عریض است. بالهای جلو تا حدودی زخیم و چرمی شدهاند و اصطلاحاً به آنها (Tegmina) میگویند. این حشرات دارای بالهای عقب غشایی عریض و تعداد زیادی رگبال هستند و در موقع استراحت مثل بادبزن تا میخورند و در زیر بال جلویی قرار میگیرند.
راستبالان شامل تعداد زیادی ا ز حشرات هستند و به دو زیر راسته تقسیم میشوند:
زیر راسته (Caelifera) و زیر راسته (Encifera) از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
کِلیفِرا (Caelifera)
زیر راسته کِلیفِرا شامل ملخهای شاخک کوتاه هستند. در این زیر راسته خانواده اکریدیده (Acrididae) اهمیت زیادی دارند. تعدادی از گونهها مثل شیستو سکوگاریا و گلوست میگراتوریا از آفات بینالمللی هستند و سازمانهای بینالمللی جمعیت آنها را تحت مطالعه قرار میدهند، مخصوصاً در کشورهای آفریقایی جمعیت آنها تحت کنترل است ولی در عین حال جمعیت انبوهی را تشکیل میدهند. در حین مهاجرت، این حشرات در مسیر پیش روی خود همه گیاهان را از بین میبرند. از طریق کشور عربستان نیز یکی دو بار این ملخها وارد ایران شدهاند و تمام گیاهان را در مسیر پیش روی خود از بین بردهاند. ملخهای شاخک کوتاه، تخمشان را در خاک و به صورت گروهی در داخل محفظهای به نام (Ootheca) اُوتکا قرار میدهند که تا مدت زمان یک سال باقی میماند و در سال بعد پورهها خارج میشوند و تغذیه خود را از گیاهان آغاز میکنند.
حشراتی مثل ملخ چگونه صداها را میشنوند؟
اندام شنوایی در ملخهای (Acrididae) در طرفین اولین حلقه شکم است و در ملخهای شاخک بلند بر روی ساق پای جلو قرار دارد.
انسیفرا (Encifera)
زیر راسته دوم (Orthoptera) که زیر راسته شاخه انسیفرا میباشند و شامل جیرجیرکها، ملخهای شاخک بلند و آبدزدکها هستند.
ملخهای شاخک بلند دارای تخمریز بلندی هستند و شکل تخمریز آنها حالتی شمشیری دارد. این حشرات تخم خود را در داخل بافت گیاهان قرار میدهند. ملخهای شاخک بلند دارای فرم بالدار و بدون بال هستند. به صورت گروهی و تجمعی زندگی نمیکنند. این حشرات به عنوان یک آفت اندمیک یا بومی هستند و با جمعیتهای نسبتاً پائینی که دارند از گیاهان تغذیه میکنند.
گروهی دیگر از حشرات راسته انسیفرا جیرجیرکها هستند که از خانواده (Gryllidae) میباشند. عموم مردم با صدای این حشرات آشنایی دارند. جیرجیرکها بهترین آوازخوان دنیای حشرات هستند. برخلاف ملخهای شاخک بلند که تحت عنوان خانواده (Tettigoniidae) گروهبندی میشوند، تخمریز در جیرجیرکها دارای مقطع استوانهای شکل است اما در ملخهای شاخک بلند، بصورت شمشیری یا تیغهای میباشند. جیرجیرکها عموماً گیاهخوار هستند یا از مواد خشک آبی تغذیه میکنند و تحت شرایط خاصی میتوانند در گلخانهها ، چمنزارها و مراتع خساراتی به گیاهان وارد بکنند.
حشراتی به این کوچکی مثل جیرجیرکها چطور میتوانند صدایی به این رسایی تولید کنند؟
جیرجیرکها از طریق سائیدن دو بال جلو به هم تولید صدا میکنند. در روی بال جیرجیرکها اندامی بنام آینه و در روی بال دیگر اندامی بنام آرشه وجود دارد. از سائیدن دو بال جلویی به هم موسیقی بلند و رسایی تولید میشود .
گروهی دیگر از زیر راسته انسیفرا آب دزدکها هستند. این خانواده تحت عنوان نام خانوادگی (Grylotapidae) میباشند. این حشرات دارای پاهای جلویی کَنَنده هستند، در واقع پاهای جلویی این حشرات متورم و دارای دندانههای متعددی است که به بیلچهای برای کَندن زمین تبدیل شده است. این حشرات در عمق 15 تا 20 سانتیمتری زیر سطح زمین تونلهایی را حفر میکنند و محفظهای برای تخمگذاری در داخل آن درست می کنند. پورهها پس از خارج شدن همچون حشرات کامل به تغذیه از ریشه انواع گیاهان میپردازند. لذا تحت شرایطی ممکن است در مناطقی که گیاهان زینتی پرورش داده میشود یا زیر چمنزارها تبدیل به آفت شوند. این حشرات در طی یک سال یک مرتبه تخمگذاری میکنند، عموماً دارای یک نسل در سال هستند.